Wentylacja grawitacyjna czy mechaniczna?
Wentylacja grawitacyjna czy mechaniczna – jakie są różnice?
W każdym domu musi być zamontowana wentylacja, ale jaka będzie najlepsza? Jeśli dom ma być tani w ogrzewaniu, ale jednocześnie taki, w którym będzie się wymieniało zużyte powietrze na świeże, wentylacja powinna być energooszczędna. Wentylacja grawitacyjna sprawdzała się w domach naszych dziadków i rodziców. Nikt nie słyszał wtedy o innej. Dlaczego teraz jest inaczej?
Wentylacja grawitacyjna, tradycyjny sposób wymiany powietrza
- musi być dopływ powietrza zewnętrznego przez okna: konieczność montażu nawiewników okiennych i muszą być one otwarte
- działa tylko wtedy, gdy temperatura zewnętrzna jest niższa niż wewnętrzna
- najintensywniej działa zimą
- obniża komfort, bo zimne powietrze opada na dół
- gdy działa, powoduje nawet 40% straty ciepła na ogrzewaniu
- trudno nią sterować i kontrolować ilość powietrza
- latem wentylować można wyłącznie otwierając okna
- nie potrzebuje energii elektrycznej
- raz w roku powinno się wykonać techniczny serwis kominiarski
- nie można do niej podłączyć oczyszczania powietrza
- trzeba montować nawiewniki, nasady kominowe, wentylatory wyciągowe
- w domu z wentylacją grawitacyjną jest niska jakość powietrza
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, rekuperacja
- stała i kontrolowana wymiana powietrza zużytego na świeże
- odzysk ciepła z ogrzanego powietrza
- oszczędności na ogrzewaniu
- oczyszczanie powietrza nawiewanego w filtrach rekuperatora
- możliwość montażu systemu antysmogowego likwidującego smog oraz alergeny
- brak konieczności otwierania okien, szczególnie ważne zimą
- dogrzewanie, dochładzanie nawiewanego powietrza w zależności od pory roku
- wymaga dostarczenia energii elektrycznej do urządzenia
- trzeba wymieniać filtry w rekuperatorze
- raz w roku trzeba zrobić przegląd serwisowy
- kanały warto wyczyścić po około 10 – 15 latach
- coś się może zepsuć w rekuperatorze, np. wentylatory, czujniki
- nie działa podczas przerwy w dostawie prądu
- instalację należy przewidzieć na etapie budowy domu, ale rekuperację można też zamontować w domu zamieszkanym
Wentylacja grawitacyjna w domu jednorodzinnym
W większości typowych projektach domów znajduje się wentylacja grawitacyjna. Tworzą ją murowane, pionowe kominy z wlotami zakończonymi kratkami wentylacyjnymi. Wykonanie systemu wentylacji grawitacyjnej wydaje się być bardzo proste, jednak w wielu domach popełniane są błędy, które utrudniają lub uniemożliwiają prawidłowy przepływ powietrza.
Najczęściej popełniane błędy w montażu wentylacji grawitacyjnej to:
- za krótkie kanały wentylacyjne
- brak wentylacji na poddaszu
- brak kratki wentylacyjnej w łazience
- brak nawiewników w oknach
Dom z wentylacją grawitacyjną, która nie działa poprawnie, nie jest przyjazny dla mieszkańców. Powietrze jest pełne dwutlenku węgla, którego poziom powoduje ból głowy, trudności z zasypianiem i koncentracją.
Wentylację grawitacyjną wspomagają turbiny w kominach i wentylatory wyciągowe montowane na wlotach do przewodów wentylacyjnych zamiast kratek.
Rozwiązanie to jest jednak tylko czasowe, bo wentylator działa przez określony czas i nieco hałaśliwe. Powoduje też bezpowrotną ucieczkę ciepła razem z ogrzanym powietrzem.
Kiedy wentylacja grawitacyjna działa
W obecnie budowanych domach ze szczelnymi oknami wentylacja pomieszczeń działa przy spełnieniu obu warunków jednocześnie:
- Do okien są zamontowane nawiewniki umożliwiające wpłynięcie powietrza.
- Na zewnątrz musi być chłodno.
Nawiewniki umożliwiają napływ powietrza z zewnątrz i pozwalają działać wentylacji grawitacyjnej. O ile wytworzy się różnica ciśnień, która zaciągnie powietrze z zewnątrz, wentylacja grawitacyjna zadziała. Kiedy jednak na zewnątrz jest cieplej niż 12°C, nawiewniki nie pomogą, bo nie wytworzy się różnica ciśnień.
Wentylacja grawitacyjna działa więc najintensywniej przy niskich temperaturach zewnętrznych: im zimniej, tym większa różnica ciśnień i tym wentylacja grawitacyjna jest sprawniejsza.
Nawiewniki można oczywiście zamknąć. Powietrze odwróci wtedy kierunek przepływu i z stosunkowo dużą intensywnością – przez kratki wywiewne w łazienkach i kuchni – zacznie napływać. Często wtedy zamyka się nawiewniki i zakleja kratki uniemożliwiając jednocześnie wymianę powietrza.
Koszty wentylacji grawitacyjnej
Koszty wentylacji grawitacyjnej również istnieją, jednak rzadko kto je liczy, bo są ogólnie wpisane w zakres prac murarskich. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że postawienie systemowych prefabrykowanych kominów wentylacyjnych, kominy, kominki, koszty obróbek dekarskich, a na końcu przecież nawiewniki do okien, również kosztują.
Wentylacja mechaniczna czy grawitacyjna? Możesz o więcej różnic spytać naszego Doradcę.
Może nie być łatwo wyciągnąć te koszty z ogólnych wydatków na murowanie ścian i prace dekarskie, jednak postawienie komina od parteru aż do dachu to może być wydatek rzędu nawet 4 tys. zł. Do tego doliczyć należy wykończenie komina nad dachem (cegła ozdobna, fugi, kołnierze uszczelniające). Razem wydatek na kominy sięga rzędu 8 – 10 tys. zł.
Jeden kominek to (w zależności od rodzaju dachu i ilości kształtek) od 170 do nawet 2000 zł, jeżeli dach jest zrobiony z dachówek ceramicznych, a inwestor zastosuje specjalne dachówki kominkowe.
Do szczelnych, energooszczędnych okien trzeba dokupić nawiewniki, które je rozszczelnią. To naprawdę jedyna droga, gdy w domu chce się mieć wymianę powietrza przy wentylacji grawitacyjnej. Koszty to około 2500 zł nie licząc oczywiście nawiewników higrosterowalnych, tylko zwykłe manualne.
Przy projektowaniu domu z wentylacją grawitacyjną, zakłada się około 40% straty na wentylacji. Dlatego też system grzewczy, co ma szczególne znaczenie przy pompie ciepła, musi mieć większą moc niż przy rekuperacji.
Wentylacja mechaniczna jako alternatywa wentylacji grawitacyjnej w domu
Rekuperacja to alternatywa wentylacji grawitacyjnej. Ponieważ w budynku może działać tylko jeden sposób wentylacji, robi się w nim albo wentylację grawitacyjną, albo rekuperację.
Obecnie coraz więcej nowych i istniejących domów wyposażanych jest w system rekuperacji. Głównym powodem są oszczędności na ogrzewaniu przy tylko minimalnych stratach energii, również zimą. Nie bez znaczenia jest komfort, który w domu z rekuperacją jest nieporównywalni większy niż w budynku z wentylacją grawitacyjną.
Rekuperacja to:
- ciągła wymiana zużytego powietrza na świeże
- filtracja nawiewanego powietrza z kurzu, smogu i alergenów
- powietrze dostarczane jest w kontrolowanej ilości dla każdego z pomieszczeń
- oszczędności na ogrzewaniu domu – nawet do 50% w porównaniu do wentylacji grawitacyjnej
Na rekuperację dobrze jest zdecydować się, gdy dom jest jeszcze w fazie projektu. Uda się wtedy uniknąć budowy niepotrzebnych kanałów do wentylacji grawitacyjnej, które i tak trzeba będzie zaślepić.
W domu z rekuperacją jest świeżo, oddycha się cały czas czystym powietrzem. Jest komfortowo i zdrowo. Jakość życia jest nieporównywalna.
Dowiedz się więcej o rekuperacji
Pomiary temperatury, wilgotności i poziomu CO₂ w sypialni z wentylacją grawitacyjną
Na wykresie obok pomiary, które wykonaliśmy w pomieszczeniu sypialni mającej 12m² wyposażoną w wentylację grawitacyjną, w której przebywały dwie osoby dorosłe.
Proszę zwrócić uwagę na niebieską linię, która od około godz. 22.00 do rana cały czas rośnie: to stężenie dwutlenku węgla w pomieszczeniu.
Pomiary temperatury, wilgotności i poziomu CO₂ w sypialni z wentylacją mechaniczną
Wykres to bardzo zbliżone warunki: sypialnia o pow. około 13m², w której śpią dwie osoby dorosłe. W tej sypialni działa wentylacja mechaniczna: jeden punkt nawiewny (wywiew znajduje się w pomieszczeniu łazienki sąsiadującym z sypialnią.
Niebieska linia obrazująca stężenie dwutlenku węgla jest cały czas na tym samym poziomie od koło godz. 22.00 do 7 rano. Stężenie CO₂ nieco tylko przekracza 800 ppm, czyli jest zbliżone do parametrów powietrza zewnętrznego.
Wentylacja wentylacja mechaniczna a grawitacyjna? Skontaktuj się z Doradcą, by skonsultować swój dom.